Nu ik weer regelmatig in Nederland ben valt me op hoe veel daar het woord "enthousiast" wordt gebruikt. Ook in personeelsadvertenties. Veel bedrijven zoeken een "enthousiaste collega" of een "jonge, enthousiaste collega".
Ik zie regelmatig vertaalde personeelsadvertenties, waarin Nederlandse bedrijven in Duitsland een "enthusiastischen Kollegen" zoeken. Een tijdje geleden sprak ik hierover met Duitse ex-collega's. Die vonden dat komisch klinken, maar konden niet precies aangeven waarom.
Naar aanleiding van twee posts van Enrico Kretschmar (Jong, dynamisch, enthousiast… en niet succesvol in Duitsland! respectievelijk Recruitment van Duits personeel: gaat wel lukken, hoor!), waarin hij expliciet het woord "enthousiast" gebruikt om het profiel van een typische commerciële medewerker in Nederland te beschrijven, ben ik toch eens even op onderzoek uitgegaan.
Als ik (vandaag) op mijn computer "enthousiaste collega" google krijg ik ongeveer 133.000 hits:
Voor "jonge, enthousiaste collega" krijg ik ongeveer 9.000 hits:
En voor "enthousiaste manager" meer dan 9.400 hits:
Als ik "enthusiastischen Kollegen" google (in de "Akkusativ", i.e. als lijdend voorwerp, als in "Wij zoeken een ..."), krijg ik "maar" 400 hits:
De meest correcte vorm, waarbij zowel mannelijke als vrouwelijke enthousiaste potentiële nieuwe collega's worden aangesproken, levert 4 hits op, allemaal van de Fontys Hogeschool uit Nederland:
Jonge, enthousiaste collega's worden ook niet veel gezocht:
Net zo min als enthousiaste managers:
Worden in Duitsland geen enthousiaste collega's gezocht? Jazeker, alleen noemt men dat bijvoorbeeld "motiviert", "engagiert" of, voor iemand die anderen moet kunnen enthousiasmeren, "begeisterungsfähig".
Volgens Duden (de Duitse Van Dale) kan "enthusiastisch" voor "leidenschaftlich begeistert" staan, wat zoiets als "heel erg gepassioneerd" betekent en een positieve lading heeft. Maar "enthusiastisch" kán ook voor "schwärmerisch" staan, wat "dweperig" of "aanstellerig" betekent, of voor "überschwänglich", wat "overdreven uitbundig" betekent.
Ik vond het volgende model (een Nederlands model, de "Dutch Work Addiction Scale" (DUWAS)) en legde dit mijn Duitse ex-collega's voor. Ze vonden het aardig treffend:
Volgens het DUWAS-model is een enthousiaste medewerker wel ijverig, maar niet gedreven. Een gedreven medewerker wordt "door innerlijke drang geleid". Maakt zelf keuzes, bedenkt plannen, stelt grenzen, enz.. Dat past bij een ondernemer of een ervaren professional. Een enthousiaste medewerker daarentegen reageert op alles gemotiveerd, wil van alles aanpakken. Maar is wellicht een tik onkritisch en naïef.
Voor een jonge medewerker of een medewerker in een "jonge" branche, zoals een webdesign-bureau of een trendy kledingzaak, is de kwalificatie "enthusiastisch" prima te gebruiken en ook positief geladen. Maar een ervaren Duitse professional of manager zal zichzelf niet zo snel als "enthusiastisch" beschrijven. Kritiekloosheid, naïviteit of (ongedoseerde) uitbundigheid, betekenissen die ook met "Enthusiasmus" geassocieerd kunnen worden, passen niet bij ervaring, professionaliteit en management.
Naast de bekende "valse vrienden" in het Duits ("bellen", "deftig", "nett", "brutal", "klarkommen", etc.) zijn er dus ook woorden die ogenschijnlijk min of meer hetzelfde betekenen, maar - al dan niet in een bepaalde context - toch een andere lading hebben, een ander gevoel overbrengen. Een Google search kan helpen bij het vinden van een formulering die in Duitsland de juiste toon treft. Maar als het om belangrijke teksten gaat - een dure folder, een website of een personeelsadvertentie - is het veiliger om een expert of een "native speaker" te raadplegen.
Het zou jammer zijn als een "motivierter" "und engagierter "professional/manager in Duitsland niet op je advertentie reageert omdat je een "enthusiastischen Kollegen" zocht!
***BOSCH | VAN DER MEULEN Unternehmensberatung